Η κλίμακα του χάρτη

Ο χαρτογράφος, για να μπορέσει να τοποθετήσει μια περιοχή της Γης πάνω σε χάρτη, την σχεδιάζει πολύ μικρότερη από το μέγεθος που έχει στην πραγματικότητα. Την σχεδιάζει υπό κλίμακα, δηλαδή.

Στο χώρο του υπομνήματος του χάρτη υπάρχει ένα κλάσμα με μεγάλο παρονομαστή, ο οποίος μας πληροφορεί πόσες φορές είναι μικρότερη η περιοχή στο χάρτη από ό,τι είναι στην επιφάνεια της Γης.

Για παράδειγμα, κλίμακα 1:4.000.000 δηλώνει πως 1 εκατοστό στο χάρτη αντιστοιχεί σε 4.000.000 εκατοστά στην πραγματικότητα.

3. Η κλίμακα του χάρτη

• είναι ο αριθμός που υποδηλώνει πόσες φορές είναι μικρότερη μια απόσταση πάνω στο χάρτη από την πραγματική της απόσταση στο έδαφος.

Για να υπολογίσουμε την απόσταση δύο πόλεων (επόμενη εικόνα) χρειάζεται να:

•  βρούμε την κλίμακα υπό την οποία είναι σχεδιασμένος ο χάρτης (στην προκειμένη περίπτωση είναι 1: 200.000) .
• χρησιμοποιήσουμε ένα χάρακα για να μετρήσουμε την απόσταση μεταξύ δύο τόπων (Τίρναβος - Λάρισα απέχουν 9 εκ.) .

• πολλαπλασιάσουμε αυτήν την απόσταση με τον παρονομαστή του κλάσματος της κλίμακας (με το 200.000) .
• μετατρέψουμε τις μονάδες μέτρησης σε μονάδες που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας περισσότερο (π.χ. σε μέτρα ή σε χιλιόμετρα).

Οπότε η πραγματική απόσταση Τίρναβου και Λάρισας είναι 200.000 x 9 = 1.800.000 εκ. ή 18.000 μέτρα ή 18 χιλιόμετρα.

Προσοχή:

• Οι αποστάσεις των πόλεων ή των τόπων αφορούν σε ευθεία γραμμή και δεν είναι ακριβώς στην πραγματικότητα, αφού υπάρχουν και στροφές.

• Οι αποστάσεις που βλέπει σε οδικούς χάρτες έχουν μετρηθεί με βάση το οδικό δίκτυο και όχι σε ευθεία γραμμή.

Στο παρακάτω βίντεο (αγγλόφωνο) περιγράφονται όλα τα παραπάνω.

Όταν ένας χάρτης δείχνει πολλές λεπτομέρειες, λέμε ότι η κλίμακα είναι μεγάλη (ο παρονομαστής μικραίνει), ενώ όταν η κλίμακα μικραίνει (ο παρονομαστής μεγαλώνει), χάρτης μας δείχνει λιγότερες λεπτομέρειες.

Τέλος, δίνεται ένα  παιχνίδι ερωτήσεων στην κλίμακα  .